Do’stim Bob va men o’rtasidagi suhbat.

Men: — Salom Bob. Qalaysiz?

Bob: — Salom, men yaxshiman.

Men: — Elis menga o’z sohangizni o’zgartirishga qaror qilganingizni aytdi.

Bob: — Ha, men ishlayotgan sohamni o’zgartirishga qaror qildim.

Men: — Nima qilishni o’ylayapsan?

Bob: — Men dasturiy taʼminot muhandisligiga oʻtmoqchiman.

Men: — Ajoyib. Kodlashni o’rganishni boshladingizmi?

Bob: — Ha, men Udemy’dan kodlashni o‘rganyapman.

Men: — OK. Ishlaringiz yaxshimi? Siz hamma narsani tushuna olasizmi?

Bob: — Ha. Yaxshi ketmoqda. Dasturlash juda oddiy ko’rinadi.

Men: — Yaxshi.

Bob: — Kodlashni avvalroq o‘rganishni boshlashim kerak edi.

Men: — Kodlashni o‘rganish sizga yoqadi shekilli.

Bob: — Ha.

Men: — Bobga omad tilaymiz. Siz bilan keyinroq gaplashaman.

Bob: — Rahmat.

Men umumiy do’stlarimdan biri Elisdan Bob 15 oy ichida kodlashni o’rganganini eshitdim. U shahrimizdagi eng taniqli startaplardan biridan ish taklifi oldi. U backend dasturchi roli uchun yollangan.

Men yaqinda Bobni 24 oydan keyin uchratdim. Biz oxirgi 24 oy davomida gaplashmadik. Mana, Bob bilan uchrashgandan keyin suhbat.

Men: — Salom Bob. Qalaysiz?

Bob: — Salom, yaxshiman.

Men: — Ishingiz qanday ketyapti?

Bob: — Qanday ish?

Men: — Elisdan siz startapda backend dasturchisi sifatida ishlayotganingizni eshitdim.

Bob: — Men bu ishni tashlab ketdim.

Men: — Nega bu ishni tashladingiz?

Bob: — Dasturlash men uchun qiyin. Men endi kod yoza olmayman.

Men: — Oh! Buni eshitganimdan afsusdaman. Qanday qiyinchilikka duch keldingiz?

Bob: — Men kodlashni o’rganayotganimda. Odatda, bu oson edi. Men faqat kod yozishim va vazifalarimni bajarishim kerak. Ammo kunlar o’tishi bilan qiyinlashdi.

Men: — Agar senga qiyin bo’lsa. Dasturchi sifatida ishga qanday erishdingiz?

Bob: — Ishga kirishish men qilgan eng oson ish edi. Ular menga ma’lumotlar tuzilmalari va loyiham haqida bir necha asosiy savollarni berishdi.

Men: — O‘sha intervyuda yaxshi ishlagan bo‘lsangiz kerak.

Bob: — Ha. Lekin men bu ishdagi umidsizlikka dosh berolmadim.

Men: — OK. Bo’lajak Bobga omad tilaymiz.

O’sha suhbatda men Bobga yana 100 ta savol bermoqchi edim. Lekin u hafsalasi pir bo’lganga o’xshardi, shuning uchun men unga hech qanday savol bermadim. Men ushbu savollarning barchasini keyingi uchrashuvimiz uchun saqlash haqida o’yladim.

Keyingi safar men Bob bilan uchrashaman. Men o’sha kuni o’zimni o’ylagan barcha savollarni berdim. U indamay hamma javoblarni berdi va men hammasini tingladim. U bilan 3 soat gaplashgandan keyin. Unga qanday fazilatlar etishmayotganini va bu ish unga nima qimmatga tushishini tushundim.

1. Instruktor tomonidan qoshiq bilan oziqlantirish

Kodlashni o’rganish uchun daho bo’lish shart emas. Agar sizning IQ darajasi o’rtachadan yuqori bo’lsa, dasturlash sohasida ustunlik qilishingiz mumkin.

Agar siz kodlashni o’rganishga qaror qilsangiz, dasturlash tilini tanlaysiz. Agar siz Udemy’dan Javascriptni o’rganishni boshlagan bo’lsangiz. Bunda siz barcha asoslarni bajardingiz, keyin o’qituvchi sizga bajarish uchun topshiriq berdi. Siz barcha vazifalarni osonlik bilan bajardingiz.

Shunday qilib, siz ilg’or JavaScript-ni o’rganishni boshladingiz. Siz ozgina qiyinchiliklarni his qila boshladingiz. O’qituvchi bor ekan, undan qanday qiyinchilik borligini so’ragansiz.

O’qituvchi sizga bajarishingiz kerak bo’lgan yana bitta vazifani berdi. Ushbu topshiriqda o’qituvchi sizdan o’zingiz Tic-Tac-Toe o’yinini yaratishingizni so’radi. Aytaylik, siz Tic-Tac-Toe o’yinini o’zingiz qura olmadingiz. Shunday qilib, siz o’qituvchi topshiriqni bajarish uchun tic-tac-toe o’yinini qurgan quyidagi ma’ruzalarni tomosha qildingiz. Endi sizda hech kimga ko’rsatish uchun kichik loyihangiz bor.

Xuddi shunday holat Bob bilan ham sodir bo’ldi.

Bob o’qituvchi yordamida ko’plab loyihalarni amalga oshirishga muvaffaq bo’ldi. Ishda unga ham instruktor tayinlanadi, deb o‘yladi. O’qituvchi unga ishda duch keladigan barcha qiyinchiliklarda yordam beradi.

Ammo u ishni bajarish uchun ketganida. Hech qanday o’qituvchi tayinlanmagan. U yangi muammolarni qanday hal qilishni bilmas edi. U ilgari yozilgan kodni o’qiy olmadi. Ba’zi loyihalarda faqat bitta qator kodni o’zgartirish kerak edi. U kodni noldan mustaqil ravishda qayta yozishga harakat qildi.

U yangi muammoni hal qilishda qiynalardi. Agar muammoning to’g’ridan-to’g’ri echimi bo’lmasa, u Internetda echim izlar edi. U hech qachon kodni o’qishga urinmadi, bu mumkin bo’lgan vaqtinchalik echim bo’lishi mumkin.

Agar siz kodlashni o’rganishdan texnologiya sanoatida ishlashga o’tsangiz. Fikrlash tarzini o’zgartirish kerak.

2. Yordam so’ramaslik

Har qanday kompaniyada dasturchi sifatida ishga kirganingizda. Siz ko’plab yangi loyihalarga tayinlanasiz. Siz ushbu loyihada oldingi tajribaga ega bo’lmaysiz. Ajam ishlab chiquvchi sifatida yordam so’rash muhim mahoratdir.

Bob startapga backend dasturchisi sifatida qo’shilganida. U ko’pincha loyihalarda qolib ketgan. Internetda soatlab qidirib, yechim topa olmasa, hafsalasi pir bo’lardi.

U kodlashni o’rganayotganda hech qachon shaxsan hech kimdan yordam so’ramagan. Shuning uchun u hamma narsani o’zi hal qilishi kerak deb o’ylaydi. U hech qachon ishlab chiquvchi sifatida muammolari bilan hech kimga murojaat qilmagan. U odamlarga yaqinlashishni o’ylasa, doimo uyatchan edi.

U har safar yordamga muhtoj bo’lganida, u o’ziga boshqalar u haqida qanday fikrda bo’lishini aytdi. Ular u ishni bajarish uchun malakali emas deb o’ylashadi.

3. Yangi narsalarni o’rganishga tayyorlik

Dasturiy ta’minot sanoati tez sur’atlar bilan rivojlanmoqda. 5 yil oldin o’rganganlaringiz bugungi kunda qo’llanilmasligi ehtimoli yuqori. Har kuni bozorga ko’plab yangi ramkalar kiradi.

Bob kompaniyaga qo’shilganida, u juda g’ayratli va yangi narsalarni o’rganishga och edi. U doimo yangi narsalarni o’rganardi. Kun o’tgan sayin u o’z ishiga ishtiyoqi pasayadi. U o’z ishiga engillik bilan qaray boshladi.

Dastlab, bir hafta ichida u kamida 2 soat yangi narsalarni o’rganardi. Ammo vaqt o’tishi bilan u yangi narsalarni o’rganishni va bilimlarini yangilashni to’xtatdi. Natijada uning dasturchi sifatidagi faoliyati yomonlasha boshladi.

U o’ziga kompaniya unga juda ko’p ish berayotganini ayta boshladi. Shu sababli, uning yangi narsalarni o’rganishga vaqti yo’q.

Agar siz dasturchi bo’lsangiz, bilimingizni yangilab turishingiz kerak. Kodlashni o’rganish va dasturchi sifatida ishga kirish oson bo’lishi mumkin. Dasturiy ta’minot sanoatiga kirish to’sig’i tez kamaydi. Bu ish kamroq qiyin bo’ldi degani emas.

Dasturlash bo’yicha mutaxassis bo’lish juda ko’p kuch va qurbonlikni talab qiladi. Bu harakatlar sabr-toqatli bo’lishni va yangi narsalarni o’rganishni davom ettirishni o’z ichiga oladi.

4. Xatolarga to’g’ri munosabat bildirmaslik

Professional dasturchi sifatida siz xatolarni yaxshi ko’rishingiz kerak. Agar siz dasturchi sifatida xatolardan nafratlansangiz, bu siz uchun muammoga aylanadi. Agar siz xatolarni ko’rishni yoqtirmaydigan dasturchi bo’lsangiz, xatolarga munosabatingizni o’zgartirishingiz kerak.

Bob kodlashni o’rganayotganda va Todo list, blog veb-sayti kabi kichik loyihalarni yaratganida. O’sha paytda xato odatda paydo bo’ladi. Ammo bunday xatolarning barchasini Internetda osongina topish mumkin. Shunday qilib, u qachon xatolarga duch kelsa, ularni tezda tuzatardi.

Bob ishga qo’shilganida, uning loyihalarida juda ko’p xatolar paydo bo’lardi. Xatoning 80-90 foizini Internetda osongina topish mumkin. Qolgan 10-20% uchun siz bir necha soat davomida yechim haqida o’ylashingiz kerak. Ushbu 10-20% xato uchun siz chuqur va chuqur o’ylashingiz kerak.

Ba’zida kichik xatolik sizni bir necha kun bezovta qilishi mumkin. Ishlab chiquvchi sifatida siz xafa bo’lish uchun soatlab sarflashga tayyor bo’lishingiz kerak. Ko’p marta ikkita yechim o’rtasida chalkashliklarga duch kelasiz. Qanday yechim bilan davom etishingiz kerak? Chunki bir xil muammo uchun turli xil echimlar bo’lishi mumkin.

Ishlab chiquvchi sifatida xatolarga oshiq bo’ling va ular sizni mutaxassis dasturchiga aylantiradi.

Xulosa

• Biror ishni bajarish uchun borganingizda fikringizni o’zgartirish talab qilinadi.
• Boshqa barcha echimlar muvaffaqiyatsizlikka uchraganida yordam so’rang.
• Texnologiya tez o’zgaradi, shuning uchun yangi narsalarni o’rganishda davom eting.
• Ishlab chiquvchi sifatida xatolar sizning eng yaxshi do’stingiz bo’lishi kerak.